Mumbai: सितारेची एखादी धून मनात अगदी हवेच्या लहरीसारखी जाते आणि कितीतरी काळ घर करून राहते. ही वाजवणाऱ्या कलाकाराची जेवढी कमाल तेवढीच किंबहुना त्याहूनही काकणभर अधिक वादय बनवणाऱ्याच्या हाताची. देखणे ते हात ज्यांना निर्मितीचे डोहाळे .. ही बा.भ. बोरकर यांच्या कवितेतील या ओळी कुठल्याही तंतुवाद्य निर्मात्याला चपखल लागू पडणाऱ्या. भारतात सितार निर्मितीची परंपरा शेकडो वर्षांपासूनची आहे. मिरज हे सितार निर्मितीच्या जागांपैकी महत्त्वाचं ठिकाण. मिरजच्या समृद्ध तंतुवाद्य परंपरेला आता पुन्हा एकदा मान्यता मिळालीय. ज्येष्ठ तंतुवाद्य निर्माते युसुफ घडूलाल मुल्ला यांना राज्य शासनाने उत्कृष्ट तंतुवाद्य निर्माते म्हणून सन्मानित केलंय. सांस्कृतिक मंत्री आशिष शेलार यांनी ही घोषणा करतात मिरज संगीत विश्‍वात आनंदाची लहर पसरलीय. तीन लाख रुपये, मानपत्र आणि शाल असे या पुरस्काराचे स्वरूप आहे. या पुरस्कारामुळे मिरजच्या तंतुवाद्य क्षेत्रात पुन्हा एकदा मानाचा तुरा खोवला गेलाय.
युसुफ मुल्ला यांच्याविषयी….
युसुफ मुल्ला हे नाव तंतुवाद्य निर्मितीच्या जगतात एक वेगळी ओळख निर्माण करून गेले आहे. तब्बल साठ वर्षांहून अधिक काळ त्यांनी भारतीय पारंपरिक आणि अभिजात तंतुवाद्यांच्या निर्मितीला स्वतःला अर्पण केले आहे. सतार, सुरबहार, तंबूरा, दिलरुबा, इसराज, सरंगी आणि अनेक दुर्मिळ तंतुवाद्यांच्या सौष्ठवपूर्ण निर्मितीत त्यांचे कौशल्य अतुलनीय मानले जाते. आज तंतुवाद्य निर्मितीत परंपरागत कौशल्य जपणारे कारागीर मोजकेच उरले आहेत, आणि या मोजक्या उस्तादांमध्ये युसुफ मुल्ला यांचे स्थान अत्यंत मानाचे समजले जाते.
त्यांच्या हातून तयार झालेल्या वाद्यांनी देश-विदेशातील संगीतविश्वाला अक्षरशः मंत्रमुग्ध केले आहे. भारतातील प्रख्यात कलाकार, संगीत विद्यापीठे, संगीतसंस्था तसेच जगभरातील संगीतप्रेमींनी त्यांच्या वाद्यांना नेहमीच पसंती दिली आहे. त्यांच्या जीएस म्युझिकल्स या तंतुवाद्यनिर्मिती केंद्राने देश-विदेशात गुणवत्तेचा ठसा उमटवला आहे. विशेषतः अमेरिका, युरोप, मध्य पूर्व आणि आशियातील विविध देशांमध्ये त्यांच्या बनवलेल्या तंतुवाद्यांनी भारतीय संगीत परंपरेचा अनुनाद घुमवला आहे.
तंतुवाद्याच्या प्रत्येक तारेला स्वरांची प्राणप्रतिष्ठा देणारे युसुफ मुल्ला हे केवळ कारागीर नसून एक सांगीतिक परंपरेचा दुवा आहेत. भारतीय अभिजात संगीताचा आत्मा जपणाऱ्या या वाद्यनिर्मिती शिल्पकाराचा गौरव राज्य शासनाने करण्याचा निर्णय घेतला असून, तो संगीतविश्वासाठीही मोठा सन्मान आहे. या पुरस्कारामुळे मिरजच्या तंतुवाद्य परंपरेला पुन्हा एकदा जागतिक स्तरावर मानाचा तुरा प्राप्त झाला आहे.
आणखी वाचा
