मुंबई : राज्यात गेल्या काही महिन्यांपासून कबुतरांवरील (Mumbai Kabutarkhana) वाद चांगलाच चिघळला आहे. कबुतरांमुळे नागरिकांच्या आरोग्याला धोका निर्माण होत असल्याचे कारण देत प्रशासनाने अनेक कबुतरखाने बंद (Mumbai Kabutarkhana) केले असून, नागरिकांना कबुतरांना (Mumbai Kabutarkhana) खाऊ घालू नये, असे आवाहन केले आहे. मात्र पक्षीप्रेमी आणि प्राणीसंवर्धन संस्था पेटा इंडियाने या निर्णयाला तीव्र विरोध दर्शवला आहे. त्यांनी या विरोधासाठी एक अनोखा व्हिडिओ सोशल मीडियावर शेअर करत आंदोलनाचा मार्ग अवलंबला आहे.(Mumbai Kabutarkhana)
पेटा इंडियाने पोस्ट केलेल्या व्हिडिओमध्ये काही लोक कबुतरांचे मुखवटे घालून मुंबईकरांसारखेच दिवसभराच्या कामांमध्ये व्यस्त असल्याचे दाखवले आहे, ट्रेनने प्रवास करणे, फुलं किंवा वडापाव विकत घेणे, टॅक्सी चालवणे इत्यादी दृश्यांमधून ‘कबुतर सुद्धा मुंबईकरांसारखेच आहेत’ हा संदेश दिला आहे. या व्हिडिओचा उद्देश कबुतरांबद्दल सहानुभूती निर्माण करणे आणि मुंबई उच्च न्यायालयाने शहरातील कबुतरखान्यांवरील खाद्यबंदीचा निर्णय मागे घ्यावा, ही मागणी करणे असा आहे.
पेटा इंडियाचे म्हणणे आहे की, कबुतरांची अन्नावरून झालेली बंदी अन्यायकारक आहे आणि त्यांच्या जिवावर बेतणारी ठरू शकते. खाद्यबंदीऐवजी त्यांच्यासाठी नियोजित आहार आणि साफसफाईचे वेळापत्रक लागू करावे, अशी मागणी संस्थेने केली आहे. दरम्यान, मुंबईतील मोठ्या रुग्णालयांनी दिलेल्या आकडेवारीनुसार, २०२४ मध्ये श्वसन आजारांपैकी केवळ ०.३% प्रकरणे कबुतरांच्या संपर्काशी संबंधित होती. आंतरराष्ट्रीय संशोधनही कबुतरांपासून मानवांना रोग पसरण्याचा धोका अत्यल्प असल्याचे दर्शवते. या पार्श्वभूमीवर पेटा इंडियाने मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांना पत्र लिहून युरोपीय देशांमध्ये राबविण्यात आलेल्या कबुतरसंख्या नियंत्रणाच्या यशस्वी मॉडेलचा विचार करावा, असे सुचवले आहे.
Mumbai Kabutarkhana: म्हणून मुंबईकर “कबुतर” बनले
पेटा इंडियाने याबाबत म्हटलं आहे की, कबुतरांना खाद्य देण्यावर बंदी असल्याने, या सौम्य पक्ष्यांना उपासमारीचा सामना करावा लागतो. प्रत्येकाला कबुतरांचेही येथेच अस्तित्व आहे याची आठवण करून देण्यासाठी मानवी मुंबईकर “कबुतर” बनले. कबुतर हे सौम्य, बुद्धिमान पक्षी आहेत . कबुतरांना खायला घालणे हे केवळ दयाळूपणाचे कृत्य नाही – अनेकांसाठी ते एक आध्यात्मिक परंपरा आहे. तरीही आरोग्य धोक्यांबद्दल चुकीची माहिती भरपूर आहे आणि सध्या मुंबईत कबुतरांना खायला घालण्यावर बंदी आहे. मुंबईतील कबुतरखाना शतकानुशतके जुने आहेत. असंख्य नागरिक, त्यापैकी बरेच जण ज्येष्ठ यांचे अन्नदाते आहेत. दररोज या सौम्य पक्ष्यांना मूठभर धान्य देऊन सांत्वन आणि आध्यात्मिक समाधान देतात. त्यांना खायला दिलं नाही तर ते उपाशी मरतील.
Mumbai Kabutarkhana: कबुतरांमुळे सार्वजनिक आरोग्याला धोका निर्माण होतो का?
पेटाने म्हटलंय, कबुतरांपासून होणाऱ्या आजाराची भीती मोठ्या प्रमाणात वाढवली जाते. कबुतरांच्या संपर्कात येण्यापेक्षा लोक एकमेकांपासून किंवा दूषित अंडी खाल्ल्याने आजारी पडण्याची शक्यता जास्त असते. जर्नल ऑफ इन्फेक्शनमध्ये प्रकाशित झालेल्या ६० वर्षांहून अधिक काळाच्या संशोधनाचा व्यापक आढावा, कबुतरांपासून मानवांमध्ये रोग प्रसाराचा धोका खूपच कमी असल्याचे पुष्टी करतो. अगदी त्यांच्याशी जवळून काम करणाऱ्या लोकांसाठीही. एडिनबर्ग विद्यापीठाने असेही आढळून आले की कबुतरांमध्ये बर्ड फ्लूचा प्रतिकार असतो आणि त्यामुळे त्याच्या प्रसारासाठी त्यांना जबाबदार धरता येत नाही.कबुतरांना खायला घालणे हे कायदेशीर आणि नैतिक कर्तव्य आहे. प्राण्यांवरील क्रूरता प्रतिबंधक कायदा, १९६०, प्राण्यांना अनावश्यक त्रास देणे बेकायदेशीर ठरवतो आणि संविधानाच्या कलम ५१अ(ग) नुसार भारतीय नागरिकांना प्राण्यांबद्दल करुणा बाळगण्याचा अधिकार आहे.
आणखी वाचा
